De juiste voorlichting, voor 6-8 jaar
Kinderen in deze leeftijdsfase leren werkelijkheid van fantasie te onderscheiden. Echter ontwikkelt dit verschillend bij elk kind en kunnen kinderen nog steeds fantasie gebruiken. Het inzetten hiervan wordt over het algemeen meer bewust gedaan. En aan de andere kant ervaren ze de werkelijkheid soms toch iets anders waardoor het op ons over kan komen als een sterk verhaal. Of ze maken iets juist kleiner terwijl ze het wel als groot hebben ervaren.
De kinderen in deze leeftijdsfase zitten vaak op sport of muziek, spelen veel met andere kinderen, bij andere kinderen en zijn ook meer alleen met familieleden en kennissen of buren dan jongere kinderen. Dit vinden ze gezellig en zoeken ze soms zelf op.
Ze krijgen graag aandacht, worden gezien, willen belangrijk zijn en de beste zijn. Ze vinden het leuk om cadeautjes te krijgen en leuke dingen te ondernemen.
Hieronder een aantal aandachtspunten en vervolgens handvatten om te zorgen dat kinderen een veilige seksuele ontwikkeling kunnen doormaken.
Aandachtspunten
1.
In deze leeftijdsfase is het voor kinderen nog belangrijker om goed te zijn in iets, gezien te worden en uit te blinken. Talentenjachten zijn voor hen erg aantrekkelijk en leuk. Helaas is er inmiddels meermaals en veelvuldig bewezen dat een talentenjacht ook gevaar met zich mee kan brengen als het gaat om seksuele veiligheid. Dit is een risico op deze leeftijd en goed om rekening mee te houden en extra op in te zetten door goed over wel en niet oké seksueel gedrag te praten met je kind, zodat je situaties kan voorkomen, je er op tijd achter kan komen als er iets aan de hand is en erger kan voorkomen.
Ook is je kind nog steeds veel aan het spelen bij andere kinderen, gaat het naar school en komt het veel in aanraking met andere volwassenen in het netwerk.
2.
Kinderen van deze leeftijd zijn vaak best mondig en kunnen inmiddels goed vertellen. De realiteit hebben ze meestal goed in de gaten, fantasie gebruiken ze nog wel. Je kan afspraken met ze maken en die kunnen ze nakomen, hoewel dat niet altijd lukt. Ze zijn veel in contact met andere mensen en kunnen zich verbaal goed redden.
Toch zijn ze nog steeds kwetsbaar, zeker op seksueel gebied. Doordat het kinderen zijn en ze ondergeschikt zijn aan volwassen, de volwassenen in hun netwerk vertrouwen, zijn ze kwetsbaar voor mogelijk seksuele grensoverschrijding en misbruik. Ze zijn makkelijk te manipuleren. Een volwassene die een kind seksueel misbruikt wil graag dat het kind het geheim houdt. De volgende dingen worden dan bijvoorbeeld aan het kind gezegd;
Ik vind je erg lief en jij mij toch ook? Dan hoort dit zo, dit doe je dan. Maar je mag het niet verder vertellen, het is ons geheim.
Ik vroeg je of je wilde spelen en dat wilde je. Dus je wilde dit zelf, dit hoort erbij.
Je hebt hier zelf om gevraagd, want jij wilde een spelletje doen.
Als je dit doorverteld moet ik de gevangenis in, dat wil je toch niet?
Als je het doorverteld, dan doe ik je ouders iets aan, dan maak ik ze dood.
Je ziet het, er zijn veel opties, maar er zijn er nog veel meer. Dit is om een idee te geven wat er wordt gezegd. Kinderen zijn heel beïnvloedbaar en kunnen makkelijk gemanipuleerd worden, zeker van deze leeftijd.
3.
Weet dat seksueel misbruik juist vaak voorkomt in familie, vriendenkringen of andere mensen dichtbij in je netwerk. Dit komt omdat deze mensen het vertrouwen van de omgeving en je kind gauw hebben en dat maakt het makkelijk om seksueel misbruik te laten plaatsvinden. Gelukkig zijn de meeste mensen echt te vertrouwen, maar hou er rekening mee dat er iemand tussen kan zijn die om welke reden dan ook in staat zou kunnen zijn tot seksueel misbruik. Fonds slachtofferhulp geeft aan dat 80% van de daders van seksueel geweld een bekende is van het slachtoffer. De realiteit ook bij seksueel misbruik bij kinderen, is dat het vaak niet de man uit de bosjes is, maar iemand die vertrouwd wordt en dichtbij staat.
Vertrouw je gevoel en wees kritisch bij wie je je kind toevertrouwd.
4.
Kinderen zijn niet alleen afhankelijk van volwassenen maar vertrouwen hen ook. Volwassenen weten hoe het allemaal werkt, die hebben gelijk, die zorgen voor kinderen. Helaas hebben niet alle volwassenen het beste voor met kinderen. Mocht er seksueel misbruik plaatsvinden, dan zijn kinderen vaak geneigd dit niet te vertellen. Dit heeft meerdere redenen. Ten eerste vertrouwen ze de volwassene, zij zijn afhankelijk van de volwassene. Ten tweede is de dader vaak een bekende, daarom wordt diegene vaak vertrouwd. En kinderen zien dat ouders met de dader omgaan. Dat zij hem of haar ook aardig vinden en vertrouwen. Daarom goed om op te passen met mensen op een voetstuk zetten. Dat kan maken dat kinderen het niet durven te vertellen. Verder geeft seksueel misbruik vaak een lichamelijke reactie. Dat kan als “prettig” door het lichaam aanvoelen en daarmee het kind in de war brengen. Een kind kan denken, het voelt fijn, dus ik vind het fijn. Hierin komt ook een schuldgevoel tot stand.
5.
Seksueel misbruik heeft een grotere kans om plaats te vinden als het slachtoffer en de dader geregeld alleen samen zijn. Het is goed om alert te zijn op patronen die erin sluipen. Ik ging 3 keer in de week naar mijn oom toe en was dan alleen met hem op zijn slaapkamer om daar te spelen. Maar daar vond ook het seksueel misbruik plaats.
Handvatten
1.
Leer je kind grenzen aangeven. Wil je kind een oom of tante geen kusje geven of geen knuffel aan opa of oma? Respecteer deze grens. Mensen vinden het vanuit vroeger onbeleefd als een kind dit weigert. Maar je kind is aan het oefenen met grenzen aangeven. Het kan zelfs zo zijn dat je kind de ene keer wel een knuffel wil geven en de andere keer niet. Als volwassene kiezen wij ook zelf wie we wel en niet een knuffel of kus geven, bij een kind zou dit niet anders moeten zijn. Wij volwassenen zijn gelijkwaardig aan elkaar maar een kind en een volwassene zijn dat ook nog eens niet. Als je dit wel doet, je kind toch tegen zijn zin een kus of knuffel laten geven aan een familielid, kennis of andere volwassene of kind, ga je over zijn of haar grens heen. En als dit als normaal wordt aangeleerd, zal je kind kwetsbaarder worden voor het opnieuw overschrijden van een grens.
Respecteer de grenzen. En biedt een alternatief. Zwaaien, een hand geven of een high five, kunnen alternatieven zijn.
Tara zegt stop, is een boekje wat ik speciaal rondom dit thema heb geschreven voor kinderen vanaf 4 jaar. Je kunt hem op deze website vinden en bestellen.
Dit is een terugkerend iets, grenzen aangeven. Blijf dit vooral herhalen en respecteer de grens die je kind aangeeft als het bijvoorbeeld gaat over lichamelijk contact en vraag dit ook van de omgeving.
2.
Leer je kind wensen aangeven. Dit kun je doen door je kind als hij of zij een grens aangeeft, bijvoorbeeld te vragen wat hij of zij wel graag wil. Maar je kan dit door het dagelijks leven met van alles doen. Bijvoorbeeld vragen of je kind zelf wil lopen of in de buggy wil. Het is belangrijk je kind te laten kiezen, maar ook weten wanneer jij als ouder moet kiezen. Als de veiligheid, gezondheid of ontwikkeling van je kind erdoor in gevaar komt, moet jij als ouder keuzes maken, die je kind niet altijd even leuk vindt.
3.
Ook hier is het belangrijk om op een normale manier over geslachtsdelen te praten. Je zult misschien merken dat je kind ook zelf meer vragen gaat stellen. Die kun je gerust beantwoorden en normaliseren. De maatschappij heeft nog steeds een vrij groot taboe op seksualiteit, hierdoor is praten erover soms lastig voor kinderen en dus ook aangeven als er iets is gebeurd. Als je het normaliseert, heb je de grootste kans dat als je kind iets meemaakt op dit gebied het jou dit verteld.
Je kind wil waarschijnlijk weten hoe kinderen verwekt worden en hoe dat allemaal werkt. Hier zijn hele mooie boeken over te vinden en die kan je gerust met je kind doorlezen om zo op een leuke, duidelijke manier de vragen passend te beantwoorden.
4.
Het is belangrijk te bespreken wie er aan de geslachtsdelen van je kind mogen zitten. Dat is je kind zelf, jij als ouder als er iets aan de hand is en je kind medisch iets nodig heeft daar zoals een zetpil en de dokter als je kind daar pijn heeft of er controle is bijvoorbeeld of de balletjes zijn doorgezakt. Verder heeft geen enkele volwassene daar iets te zoeken. Geef ook voorbeelden, oma en opa niet, tante en oom niet, juf niet, meester niet, niemand. En als iemand daar wel aan komt, moet je het wel tegen mama en papa zeggen, dat is belangrijk. Geef ook aan dat het belangrijk is dat je kind dat deelt, zodat je het er dan over kan hebben.
Dit laatste is belangrijk, benoem ook dat je niet boos wordt als het wel gebeurd dat iemand het doet, maar je wil het er dan wel over hebben. Dit omdat kinderen ook weleens bij elkaar experimenteren, waar niets mis mee is mits dit met wederzijdse toestemming was en de kinderen vergelijkbare leeftijd hebben. Het is wel goed om het er dan over te hebben met elkaar en afspraken te maken. Het kan namelijk gevaarlijk zijn wat kinderen doen tijdens experimenteren. En als het niet met wederzijdse toestemming was, dan is het ook belangrijk om het erover te hebben want dan gaat het over leren grenzen en wensen aangeven en respecteren van een ander. Hoe dan ook belangrijk om erover te hebben. Je kunt als dit gebeurt ook advies opvragen bij bijvoorbeeld de GGD, hoe ermee om te gaan op een gezonde manier.
In gevallen van seksueel misbruik kunnen kinderen bezorgd zijn om de dader. Als je als ouder benadrukt dat je niet boos wordt, maar dat de volwassene die kinderen seksueel misbruikt hulp nodig heeft, is de kans dat een kind het verteld naar mijn idee groter. Kinderen zijn ontzettend loyaal namelijk, ook naar een dader van seksueel misbruik, want dat is vaak een bekende.