De juiste voorlichting, voor 10-12 jaar

Kinderen tussen deze leeftijd hechten veel waarde aan vriendschappen en zijn daarnaast ook echt al aan het experimenteren als het gaat om verliefdheid. Dat kan heel leuk zijn maar ook heel ingewikkeld omdat kinderen hier ook onzekerheid over kunnen voelen. Het is natuurlijk ook wel spannend om verliefd te zijn en niet te weten wat een ander voor jou voelt, vindt die jou ook leuk? Tegelijkertijd ligt er vaak ook nog wat schaamte op. Kinderen kunnen onderling erg hard zijn, verliefd zijn, vaak zeker voor jongens, wordt niet als stoer of cool gezien in veel gevallen. 


Hoewel kinderen ouder zijn, gaan ze bijna naar de middelbare school gaan en een stuk zelfstandiger zijn liggen er ook hier gevaren op de loer als het gaat om seksualiteit. Juist doordat de puberteit begint en daarmee ook een onzekerheid vaak, zijn kinderen kwetsbaar, voor volwassenen die kwaad in de zin hebben maar ook voor leeftijdsgenoten en voor wat oudere jongeren. 


Hieronder de aandachtspunten en vervolgens de handvatten die kunnen helpen bij het stimuleren van een gezonde en veilige seksuele ontwikkeling.

Aandachtspunten

1. 

Kinderen gaan richting de puberteit en voor sommige begint die puberteit. Dit kan zorgen voor onzekerheid en die onzekerheid kan een kind kwetsbaar maken. Kinderen kunnen onderling hard zijn voor elkaar. Je kunt je voorstellen dat als je als kind wordt buitengesloten en gepest, de aandacht van een volwassene als prettig kan aanvoelen. Die aandacht kan komen van iemand uit het netwerk, maar het kan ook online door een buitenstaander. Kinderen willen ook in deze leeftijdsfase graag gezien worden, juist als er onzekerheid heerst en de aansluiting met leeftijdsgenootjes niet soepel is. Dit kan gevaren meebrengen, want niet elke volwassene heeft het beste voor met je kind. Online vaak zeker niet, maar in je netwerk kan dit net zo goed het geval zijn. 


2.

Waarschijnlijk is je kind online actief. Dat kan de nodige gevaren meebrengen. Van volwassenen die het niet goed met je kind voor hebben, tot andere kinderen, soms ouder dan jou kind, die geen goede bedoelingen hebben. 

Je kind kan online naaktbeelden, naaktvideo’s of live bellen met iemand die seksuele handelingen doet bij zichzelf. En andersom kan je kind ook naaktfoto’s en video’s sturen en seksuele handelingen doen tijdens het videobellen. Dit kan doordat je kind verliefd is op de persoon in kwestie, omdat de persoon in kwestie erom vraagt en je kind geen nee durft te zeggen of omdat je kind gedwongen wordt of zich gedwongen voelt. Er kan gedreigd worden gedreigd met gevolgen als je kind het niet doet. Dit moment is tijdelijk. De foto’s en video’s op het internet zijn echter niet tijdelijk. Die zijn voor altijd te zien en dat kan heel veel meer leed meebrengen dan het moment zelf misschien al deed. 



3. 

Kinderen worden voor het eerst echt verliefd, kalverliefde wordt het genoemd. Soms op leeftijdsgenootjes, maar met name meisjes vinden oudere jongens/mannen soms ook interessant. En dan niet op de volwassen manier, maar op de kinderlijke verliefde manier. Helaas zijn er veel jongens/mannen maar andersom natuurlijk ook meisjes/vrouwen die hier misbruik van maken. Er kan seksueel grensoverschrijdend gedrag ontstaan. En voor kinderen kan dit soms lastig te herkennen zijn. Want ze vinden de persoon in kwestie leuk. Het is een soort web waar je verstrikt in kan raken als kind. 

Daarnaast wordt ook met leeftijdsgenootjes seksueel geëxperimenteerd. Grenzen en wensen aangeven kan nog lastig zijn. En ze accepteren van een ander of zien kan ook lastig zijn. 


4. 

Kinderen die op jongere leeftijd seksueel zijn misbruikt, hebben een grote kans hier in latere leeftijdsfase weer mee in aanraking te komen. Voor slachtoffers van seksueel misbruik blijft dit vaak ingewikkeld en kan het erg veel tijd kosten en energie om daar uit te blijven. Niet dat ze het altijd zelf opzoeken. Vaak komen ze onbedoeld in vergelijkbare situaties terecht. Daders kunnen het vaak aanvoelen dat iemands grenzen makkelijk overschreden kunnen worden en slachtoffers komen opnieuw in de situatie terecht waarin hun grens wordt overschreden en zij het niet herkennen of niet kunnen/durven aan te geven. 

Het kan ook zo zijn dat ze het onbewust wel opzoeken, om het nu anders te kunnen doen. Dit is eigenlijk het proberen te verwerken van de eerdere gebeurtenis. Het doel is nu anders te handelen, te vechten of te vluchten. Maar vaak lukt dit niet opnieuw en komt er een nare gebeurtenis bij in plaats van dat er iets wordt verwerkt. 


5.

In deze leeftijdsfase zijn kinderen competitief. Talentenjachten zijn voor hen erg aantrekkelijk en leuk. Helaas is er inmiddels meermaals en veelvuldig bewezen dat een talentenjacht ook gevaar met zich mee kan brengen als het gaat om seksuele veiligheid. Dit is een risico op deze leeftijd en goed om rekening mee te houden en extra op in te zetten door goed over wel en niet oké seksueel gedrag te praten met je kind, zodat je situaties kan voorkomen, je er op tijd achter kan komen als er iets aan de hand is en erger kan voorkomen. 

Ook is je kind nog steeds veel aan het spelen bij andere kinderen, gaat het naar school en komt het veel in aanraking met andere volwassenen in het netwerk. 


6.

Een volwassene die een kind seksueel misbruikt wil graag dat het kind het geheim houdt. De volgende dingen worden dan bijvoorbeeld aan het kind gezegd; 

  • Ik vind je erg lief en jij mij toch ook? Dan hoort dit zo, dit doe je dan. Maar je mag het niet verder vertellen, het is ons geheim. 

  • Ik vroeg je of je wilde spelen en dat wilde je. Dus je wilde dit zelf, dit hoort erbij. 

  • Je hebt hier zelf om gevraagd, want jij wilde een spelletje doen. 

  • Als je dit doorverteld moet ik de gevangenis in, dat wil je toch niet? 

  • Als je het doorverteld, dan doe ik je ouders iets aan, dan maak ik ze dood. 

Je ziet het, er zijn veel opties, maar er zijn er nog veel meer. Dit is om een idee te geven wat er wordt gezegd. Kinderen van deze leeftijd kunnen soms wel weten dat wat er gebeurd niet oké is maar als dit al een langdurig bestaan kent of er bedreigingen tegenover worden gezet kan dit echt maken dat een kind het geheim niet deelt. 


7.

Weet dat seksueel misbruik juist vaak voorkomt in familie, vriendenkringen of andere mensen dichtbij in je netwerk. Dit komt omdat deze mensen het vertrouwen van de omgeving en je kind gauw hebben en dat maakt het makkelijk om seksueel misbruik te laten plaatsvinden. Gelukkig zijn de meeste mensen echt te vertrouwen, maar hou er rekening mee dat er iemand tussen kan zijn die om welke reden dan ook in staat zou kunnen zijn tot seksueel misbruik. Fonds slachtofferhulp geeft aan dat 80% van de daders van seksueel geweld een bekende is van het slachtoffer. De realiteit ook bij seksueel misbruik bij kinderen, is dat het vaak niet de man uit de bosjes is, maar iemand die vertrouwd wordt en dichtbij staat. 

Vertrouw je gevoel en wees kritisch bij wie je je kind toevertrouwd. 

Seksueel misbruik heeft een grotere kans om plaats te vinden als het slachtoffer en de dader geregeld alleen samen zijn. Het is goed om alert te zijn op patronen die erin sluipen. Ik ging 3 keer in de week naar mijn oom toe en was dan alleen met hem op zijn slaapkamer om daar te spelen. Maar daar vond ook het seksueel misbruik plaats. 


8.

Kinderen zijn niet alleen afhankelijk van volwassenen maar vertrouwen hen ook. Volwassenen weten hoe het allemaal werkt, die hebben gelijk, die zorgen voor kinderen. Helaas hebben niet alle volwassenen het beste voor met kinderen. Mocht er seksueel misbruik plaatsvinden, dan zijn kinderen vaak geneigd dit niet te vertellen. Dit heeft meerdere redenen. Ten eerste vertrouwen ze de volwassene, zij zijn afhankelijk van de volwassene. Ten tweede is de dader vaak een bekende, daarom wordt diegene vaak vertrouwd. En kinderen zien dat ouders met de dader omgaan. Dat zij hem of haar ook aardig vinden en vertrouwen. Daarom goed om op te passen met mensen op een voetstuk zetten. Dat kan maken dat kinderen het niet durven te vertellen. Verder geeft seksueel misbruik vaak een lichamelijke reactie. Dat kan als “prettig” door het lichaam aanvoelen en daarmee het kind in de war brengen. Een kind kan denken, het voelt fijn, dus ik vind het fijn. Hierin komt ook een schuldgevoel tot stand.

Handvatten

1.

Zorg dat je kind goed voorlicht over de online gevaren. 

  • Stuur geen naaktfoto’s of naaktvideo’s naar wie dan ook, geen kinderen, geen volwassenen. En vertel het altijd aan je ouders als iemand daar wel om vraagt. 

  • Als iemand je bedreigt online of je vraagt rare dingen te doen, zoals jezelf bevredigen, vertel het dan ook direct aan je ouders. 

Zorg dat je als ouder kan zien wat je kind online doet. Daar zijn apps voor, daarin kan je ook instellen wat je kind wel of niet kan downloaden bijvoorbeeld. En als je grenzen stelt aan het beeldschermgebruik is het ook makkelijker voor jezelf om hierop toezicht te houden. 

Vertel aan je kind wat de gevaren online kunnen zijn, omdat je het kind wil beschermen. Mensen willen hun kinderen niet bang maken, maar ik denk dat het goed is om eerlijk te zijn en bij deze leeftijd is het ook passend om eerlijk te zijn. 


2.

Grenzen aangeven blijft een terugkerend thema. Het is goed je kind dit te blijven vertellen, dat het grenzen mag aangeven en daarnaast ook wensen mag aangeven. Je kunt ook regelmatig met je kind hierover in gesprek gaan. Dat kan over alledaagse situaties. Zo blijf je oefenen. En blijf dit ook aangeven over familieleden, zoals het kusjes en knuffels geven aan een familielid. Leer je kind dat ze hier de grens in mogen aangeven en dat die grens dan ook gerespecteerd wordt. Blijf dit ook uitdragen naar je omgeving. 


3.

Praten over geslachtsdelen, seks en andere seksuele thema’s kan best voorbij komen. Kinderen hebben vaak praktische vragen. Beantwoord dat op een normale manier en zorg dat er geen taboe zit op het onderwerp. Doordat je het normaliseert leert je kind dat je hier gewoon over kan praten en dat kan helpen mocht er ooit sprake zijn van seksueel grensoverschrijdend gedrag. 


4. 

Omdat kinderen gaan experimenteren op deze leeftijd is het goed hier op in te spelen en de regels te delen over seksueel contact met een ander. Want hierin zijn een aantal belangrijke punten. Je kunt ze ook terugvinden in het vlaggensysteem. 

  • Het moet door beide partijen leuk worden gevonden. Vind 1 persoon het niet leuk, dan stopt het. 

  • Het is dan ook belangrijk dat je dit checkt, door het te vragen aan de persoon in kwestie. Is het antwoord; nee dat vind ik niet fijn. Dan stopt het. 

  • Leeftijd moet dicht bij elkaar zijn. Dus dezelfde leeftijd of eromheen. 

  • Er mag niet worden bedreigd of gechanteerd om je zin te krijgen, hoe graag je dat ook wil en een ander mag dat ook niet bij je kind doen. Het moet echt uit eigen vrije wil zijn. En daar moet toestemming voor gegeven zijn. 

  • Het ontwikkelingsniveau moet dicht bij elkaar zijn. Dus een kind met een geestelijke beperking heeft een ander niveau dan een kind van dezelfde leeftijd zonder die beperking, dan is er ongelijkwaardigheid. 

  • Omdat al deze punten best ingewikkeld kunnen zijn is het goed je kind erop aan te sturen het met jou te delen als er zoiets gebeurt, zeker op deze leeftijd. En als je in voorgaande jaren op een normale manier over seksualiteit hebt gepraat, heb je grote kans dat je kind er wel iets over wil delen. En deelt je kind er dan iets over, straf dat nooit af, dat hij of zij het erover heeft, anders gebeurt dat in het vervolg waarschijnlijk niet meer. 


5. 

Benoem extra als je kind naar de sport, muziek of talentenjacht gaat dat niemand aan zijn of haar privé delen mag zitten en zij of hij ook niet aan die van een volwassene. Wat die persoon ook beloofd. Kinderen van deze leeftijd kunnen competitief zijn en graag het beste willen zijn. Helaas maken sommige mensen hier misbruik van. Benadruk dat dit nooit oké is en dat je kind altijd dit aan jou moet vertellen. 


6. 

Het gesprek over hoe seksuele gemeenschap gaat is op deze leeftijd echt passend, zeker om te voorkomen dat het misgaat. Dus heb dit gesprek met je kind, er zijn allerlei mooie boeken die hierbij kunnen ondersteunen. Vertel hoe het allemaal werkt en hoe de voorbehoedsmiddelen werken en waarom die er zijn. Als je dat op tijd doet, is de kans op voorkomen het grootst. En sommige mensen zijn bang dat kinderen dan juist seksuele activiteiten gaan opzoeken, het tegenovergestelde blijkt waar. Kinderen wachten er juist langer mee en denken er beter over na.